Consecutief tolken
Dit is een korte uitleg over consecutief tolken, niet bedoeld voor specialisten en zeker niet volledig. Er bestaan veel boeken over consecutief tolken in het algemeen en over notities maken in het bijzonder, aanraders voor wie meer wil weten.
Bij consecutief tolken maakt de tolk aantekeningen zolang de spreker aan het woord is (soms enkele zinnen, soms een volledige toespraak). En daarna vertelt de tolk de aanwezigen wat de spreker heeft gezegd. Gewoonlijk staat of zit de tolk vlakbij de spreker met pen en papier. De tolk neemt dus pas het woord (en eventueel de microfoon) als de spreker uitgesproken is.
Om goed consecutief te tolken moet je als tolk actief luisteren, analyseren wat er wordt gezegd en de juiste notities maken als geheugensteuntje, en vervolgens de speech in je eigen taal reproduceren alsof het je eigen woorden zijn.
De drie belangrijkste activiteiten zijn dus:
1) actief luisteren (begrijpen)
2) analyseren (gestructureerde aantekeningen maken)
3) reproduceren (communiceren)
Dit alles vergt speciale vaardigheden, niet alleen het begrijpen van de passieve/vreemde taal.
Het eerste wat een consecutieftolk moet leren, is actief luisteren. Dit lijkt vanzelfsprekend, maar tolken luisteren op een zeer bijzondere manier naar een spreker (zoals een psycholoog ook op een bijzondere manier naar mensen luistert) omdat de tolk luistert met een specifiek doel. Tolken luisteren niet om te kunnen reageren of aan het gesprek deel te deelnemen, maar ze luisteren om het gezegde te kunnen onthouden en zo nauwkeurig mogelijk in een andere taal te kunnen reproduceren (en psychologen tijdens het luisteren op zoek zijn naar aanwijzingen voor de geestelijke toestand van de patiënt).
Om deze bijzondere vaardigheid onder de knie te krijgen, moeten tolken eerst leren om een toespraak zonder aantekeningen te reproduceren. Voor dit doel zijn diverse voorbeelden van toespraken te vinden in onze Speech Repository (categorieën “Basic” en “Beginner”). Wie deze techniek eenmaal beheerst, moet vervolgens leren om notities te maken.
Notities maken hoort bij de tweede fase, de analyse. De tolk moet prioritaire informatie herkennen en een onderscheid maken tussen primaire en secundaire informatie, en ondertussen noteren wie wat zegt, wat de feiten zijn (wie, wat, wanneer, waar en hoe), wat het standpunt van de spreker is enz. Op de videopagina van SCICtrain is een hele rubriek gewijd aan consecutief tolken. Op ORCIT staan ook modules over consecutief tolken en via dit platform is ook opleidingsmateriaal van DG Tolken te vinden.
De derde en laatste fase is die van het reproduceren. Ook dit vergt aparte vaardigheden, zoals memoriseren op korte termijn, aantekeningen verwerken en vlot communiceren, om er maar een paar te noemen. Ook moet de tolk goed met stress kunnen omgaan en de stem verzorgen.
Al deze vaardigheden moet een tolk beheersen. U bent dus nog geen tolk omdat u verschillende talen spreekt: er komt veel meer bij kijken. Er zijn veel universiteiten waar u een opleiding tot conferentietolk kunt volgen.