Definicja
Tłumaczenia ustne w instytucjach publicznych to tłumaczenia wykonywane dla instytucji publicznych w celu umożliwienia ich przedstawicielom porozumienia się z obywatelami. Takie tłumaczenia są realizowane na potrzeby usług publicznych, w sytuacji gdy użytkownicy nie znają języka, którym posługuje się większość mieszkańców danego kraju. W 1995 r. tłumacze wykonujący tłumaczenia ustne dla instytucji publicznych, przedstawiciele oświaty oraz naukowcy stworzyli międzynarodową sieć ds. tłumaczeń ustnych dla instytucji publicznych. W kontekście tłumaczeń ustnych dla instytucji publicznych łatwo o konflikt, ponieważ uczestnicy wymiany, w tym również tłumacze, mają niewielkie pojęcie o potrzebach, zadaniach, celach i ideach pozostałych uczestników. Badania naukowe w dziedzinie tłumaczeń na potrzeby instytucji publicznych są jeszcze w początkowej fazie rozwoju. Zapotrzebowanie na wyszkolonych profesjonalistów w tej dziedzinie jest ogromne. Niezbędna jest również współpraca, w ramach której badania naukowe, szkolenia i praktyka nawzajem czerpią ze swoich osiągnięć.
Źródło: Hale, S., „Public service interpreting” w The Oxford Handbook of Translation Studies, red. K. Malmkjaer i K. Windle. Oxford University Press, Oxford, UK, s. 343-356.
Do celów „Centrum wiedzy” tłumaczenie ustne dla instytucji publicznych jest rozumiane jako rodzaj tłumaczenia, które umożliwia przedstawicielom władz krajowych i regionalnych porozumienie się z imigrantami lub uchodźcami, którzy nie znają języków urzędowych kraju (lub nie znają ich wystarczająco dobrze). Dialog ten ma na celu stwierdzenie, czy kwalifikują się oni do uzyskania statusu osoby ubiegającej się o azyl, lub zapewnienie im dostępu do usług publicznych, takich jak opieka zdrowotna, usługi miejskie lub usługi policji. Ten rodzaj tłumaczeń umożliwia dialog między imigrantami i przedstawicielami władz danego kraju przy pomocy jednego tłumacza.
Kontekst
Rynek usług tłumaczenia ustnego dla instytucji publicznych w Unii Europejskiej w ostatnich latach szybko się rozwija, zwłaszcza od chwili, gdy gwałtownie wzrosła liczba imigrantów. Dlatego DG ds. Tłumaczeń Ustnych kładzie nacisk na ten rodzaj tłumaczeń w kontekście migracji. Zapotrzebowanie rośnie, ale na razie tłumaczenia dla instytucji publicznych są nieregulowaną dziedziną działalności zawodowej, w której nie obowiązują jednolite standardy pod względem jakości, szkoleń, etyki lub wynagrodzenia. Brakuje też jednolitej definicji zakresu tej kategorii. Jeśli chodzi o nazewnictwo, to obok „tłumaczenia ustnego dla instytucji publicznych” można się spotkać z „tłumaczeniem społecznym”, „tłumaczeniem na potrzeby dialogu”, „mediacją kulturową” lub „tłumaczeniem ad hoc”. Te ostatnie bywają wykonywane przez znających język znajomych lub krewnych, przez co mogą nie spełniać warunku bezstronności.
Tłumacze wykonujący tłumaczenia dla instytucji publicznych nierzadko nie posiadają odpowiedniego przygotowania zawodowego ani nie mają dostępu do uznawanych szkoleń. Brak tłumaczy specjalizujących się w tego rodzaju zleceniach może wyjaśniać fakt, że kraje UE miały problemy z zapewnieniem tłumaczeń ustnych w okresie największego napływu imigrantów w latach 2015–2016. Dotyczyło to na przykład hotspotów utworzonych w ramach wspólnego reagowania na poziomie Unii Europejskiej. Aby rozwiązać problem niedoboru wyszkolonych tłumaczy ustnych dla instytucji publicznych instytucje oświatowe i uczelnie wyższe zaczęły przygotowywać specjalistyczne kursy. Niektóre z nich zwróciły się do DG ds. Tłumaczeń Ustnych o pomoc przy określaniu standardów i opracowywaniu programów studiów.
Zakres działań DG ds. Tłumaczeń Ustnych
Podstawowe zadania DG ds. Tłumaczeń Ustnych Komisji Europejskiej to wykonywanie tłumaczeń konferencyjnych dla instytucji Unii Europejskiej. Tłumaczenia ustne na potrzeby instytucji publicznych nie wchodzą w zakres kompetencji DG ds. Tłumaczeń Ustnych, która nie organizuje ani nie zapewnia usług tłumaczenia ustnego dla instytucji publicznych. Ten rodzaj tłumaczeń leży bowiem w wyłącznej kompetencji krajów Unii Europejskiej. Ustalanie standardów w dziedzinie kształcenia tłumaczy należy do kompetencji krajów UE. Forum „Centrum wiedzy” ma jedynie zapewnić zainteresowanym stronom możliwość dzielenia się informacjami i rozpowszechniania sprawdzonych rozwiązań. Na tym forum uczestnicy mogą w grupach wymieniać się doświadczeniami i działać na rzecz oddolnego ustanawiania standardów w dziedzinie tłumaczeń ustnych dla instytucji publicznych.
Publikacja informacji na stronie
Strona „Centrum wiedzy” poświęcona tłumaczeniom ustnym dla instytucji publicznych to forum dla każdego, kto zajmuje się lub interesuje tego rodzaju tłumaczeniami – tłumaczy słowa żywego, studentów, nauczycieli, naukowców oraz przedstawicieli organizacji zawodowych i instytucji publicznych. Zachęcamy do publikowania na nim informacji, dzięki którym wartościowe treści będą dostępne dla użytkowników z całego świata.
Czy Twoja organizacja zajmująca się tłumaczeniami dla instytucji publicznych nie została wymieniona na tej stronie? Czy w Twoim regionie lub kraju obowiązują przepisy lub kodeks postępowania w dziedzinie tłumaczeń ustnych dla instytucji publicznych? Pomóż nam w uzupełnieniu tych informacji, wypełniając ten formularz. Twoja wiedza może pomóc innym!
Aby dołączyć do grupy lub utworzyć nową, proszę przejść na stronę „Centrum wiedzy” – Grupy