Νομική διερμηνεία στη νοηματική γλώσσα
Οι διερμηνείς νοηματικής γλώσσας μπορεί να εργάζονται σε νομικά θέματα, από την αίθουσα του δικαστηρίου έως και το αστυνομικό τμήμα. Ο διερμηνέας νοηματικής γλώσσας δεσμεύεται από επαγγελματικό κώδικα δεοντολογίας. Δεσμεύεται από την αρχή της εμπιστευτικότητας και η μόνη υποχρέωσή του είναι να παρέχει σωστή διερμηνεία, τόσο από γλωσσική όσο και από πολιτιστική άποψη.
Ο διερμηνέας νοηματικής γλώσσας πρέπει να διαθέτει τα κατάλληλα προσόντα για να εργάζεται σε νομικά θέματα. Κάτι τέτοιο μπορεί να επαληθευτεί μέσω του εθνικού μητρώου των νομικών διερμηνέων της χώρας, ή μέσω κάποιου παρόμοιου εθνικού συστήματος αξιολόγησης των δεξιοτήτων των διερμηνέων.
Πολλές χώρες διαθέτουν εθνική νομοθεσία που ορίζει πως οποιοδήποτε άτομο με κώφωση, βαρηκοΐα ή κώφωση και τύφλωση, το οποίο χρησιμοποιεί την νοηματική γλώσσα δικαιούται έναν επαγγελματία και καταρτισμένο διερμηνέα νοηματικής γλώσσας κατά τη διάρκεια ποινικής διαδικασίας. Επιπλέον, η οδηγία 2010/64/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ης Οκτωβρίου 2010, θεσπίζει κοινούς ελάχιστους κανόνες για τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) σχετικά με το δικαίωμα σε διερμηνεία και μετάφραση κατά την ποινική διαδικασία, καθώς και στο πλαίσιο διαδικασιών εκτέλεσης ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης.
Σύμφωνα με το πρόγραμμα JUSTISIGNS[1], το οποίο χρηματοδοτεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή:
Όταν εφαρμόζεται ο νόμος, χρησιμοποιούμε μοντέλα κοινωνικής πολιτικής, γνώσεις σχετικά με την επικρατούσα πολιτιστική συμπεριφορά και ηθική, παραδοχές σχετικά με τη χρήση κοινής γλώσσας και την εφαρμογή νομικών αποφάσεων. Καμία από αυτές τις υποθέσεις εργασίας δεν λειτουργεί σωστά όταν οι νομικές διαδικασίες αφορούν κωφά άτομα. Συνεπώς, ο ισχυρισμός ότι η δικαιοσύνη εξασφαλίζει την προστασία των δικαιωμάτων ενός ατόμου τίθεται υπό αμφισβήτηση όταν εικάζεται ότι τα άτομα με κώφωση έχουν πρόσβαση στο νομικό σύστημα με τον ίδιο τρόπο, και απολαύουν τα ίδια αποτελέσματα με τα άτομα χωρίς κώφωση.
Το JUSTISIGNS αναγνωρίζει συγκεκριμένους λόγους για το πρόβλημα αυτό:
ανύπαρκτη, ή περιορισμένη αξία που αποδίδεται στη νοηματική γλώσσα, κάτι που εμποδίζει την πρόσβαση των κωφών ατόμων σε πληροφορίες, σε όλα τα στάδια της νομικής διαδικασίας·
ελλιπής κατανόηση των περιορισμών που επιβάλλει η διαδικασία της νομικής διερμηνείας για τον διερμηνέα που εργάζεται μεταξύ δύο γλωσσών, με τις επιπρόσθετες προκλήσεις που ανακύπτουν όταν χρησιμοποιείται μια ομιλούμενη (ακουστική-προφορική) και μια νοηματική (ορατή-χωρική) γλώσσα·
έλλειψη πληροφόρησης (μεταξύ των επαγγελματιών του νομικού κλάδου) σχετικά με το ιστορικό, εκπαιδευτικό και πολιτιστικό υπόβαθρο των ατόμων με κώφωση, η οποία δημιουργεί προβλήματα σε νομικό πλαίσιο.
Το γεγονός αυτό υπογραμμίζει τη σημασία της διάθεσης καταρτισμένων διερμηνέων νοηματικής γλώσσας στους χρήστες της νοηματικής γλώσσας σε νομικό πλαίσιο.
Έχουμε επίσης συγκεντρώσει ορισμένες πληροφορίες σχετικά με τη διερμηνεία συνεδριάσεων σε νοηματική γλώσσα και τη διερμηνεία σε νοηματική γλώσσα για κοινωνικούς σκοπούς.
[1] www.justisigns.eu Πρόγραμμα για τον προσδιορισμό των ικανοτήτων νομικής διερμηνείας στη νοηματική γλώσσα και για την παροχή κατάρτισης τόσο στους ήδη καταρτισμένους, όσο και στους εκπαιδευόμενους διερμνηνείς νοηματικής γλώσσας στον εν λόγω τομέα.